PMEG 2023

39.1.22. IZ

Ekssufikso en multaj radikoj por diversaj metodoj kaj agoj: judaizi, faradizi, kauxterizi, legalizi, centralizi, katehxizi, klimatizi, analizi, mobilizi, organizi, sterilizi.

Vera sufikso «

1. “Kovri, provizi”. Uzata precipe en tehxnika lingvajxo: sxtono sxtonizi = “kovri per sxtonoj (ekz. vojon)”, kupro kuprizi = “kovri per tavolo de kupro”, gluo gluizi = “provizi per tavolo de gluo”, elektro elektrizi = “provizi/funkciigi per elektro”. En multaj okazoj la simpla sensufiksa verbo jam havas tian cxi signifon, ekz. kuprikuprizi. Se la simpla verbo havas alian signifon, oni ofte povas uzi la sufikson UM, ekz. gluumi (glui = “fiksi per gluo”). Iafoje IG estas tauxga: hipnoto = “speco de dormosimila mensostato” hipnotizi aux pli bone hipnotigi = “meti en hipnoton”. La formon hipnotizi oni pli gxuste rigardu kiel nekunmetitan. En tehxnika lingvajxo IZ eble povas esti utila, sed ordinare oni gxin evitu.

2. “Uzi metodon” (post nomo). Kelkfoje uzata por metodo elpensita de fama persono: Pasteuxro pasteuxrizi = “parte sterilizi trinkajxon per metodo inventita de Pasteuxro”, Makadamo makadamizi. Simpla sensufiksa verbo estas pli bona: pasteuxri, makadami. Plej multaj tiaj IZ-vortoj ankaux povas esti rigardataj kiel nekunmetitaj.