38.2.10. EJ
EJ = “loko, spaco, domo, cxambro k.s. destinita por io”. Komparu kun UJ kaj ING. Tio, kio staras antaux EJ, cxiam estas tio, kio okazas aux trovigxas en la loko.
Agejoj «
EJ povas montri lokon, kiu ekzistas speciale por certa agado:
-
lerni → lernejo = loko destinita por lernado
-
promeni → promenejo = loko arangxita por promenado
-
dormi → dormejo = cxambro por dormado
-
eliri → elirejo = loko (normale pordo), tra kiu oni povas eliri
-
redakti → redaktejo = loko, kie oni redaktas (ekz. gazeton)
-
ankrado → ankradejo = loko por ankrado, loko kie eblas ankri
-
akcepti → akceptejo = loko, kie oni estas akceptata (en hotelo, kongreso k.s.)
-
kongreso → kongresejo = loko, kie okazas kongreso
-
necesa → necesejo = loko por certa necesa agado, kiun oni preferas ne rekte diri (nome urinado kaj fekado)
-
pregxi → pregxejo = loko por pregxado kaj aliaj religiaj agadoj
-
urgxi → urgxejo = malsanulejo (aux parto de malsanulejo), kie oni urgxe traktas akcidentoviktimojn k.s.
La vorto pregxejo estas tradicie uzata precipe por Kristana pregxejo, dum oni preferas specialajn vortojn por pregxejoj de aliaj religioj: moskeo, sinagogo, templo k.a. Sed pregxejo ja povas esti uzata por cxia religio. Por Kristana pregxejo ekzistas ankaux la speciala vorto kirko (tre malofte uzata). Plej simple oni tamen precizigas per: Kristana pregxejo, Islama pregxejo, Hinduisma pregxejo k.t.p.
Tenejoj, vendejoj «
EJ povas montri lokon, kie oni tenas aux vendas ion:
-
trezoro → trezorejo = loko, kie trezoro estas tenata
-
ankro → ankrejo = loko, kie oni tenas ankrojn
-
cxevalo → cxevalejo = loko (domo) por cxevaloj
-
auxto → auxtejo = loko por teni aux prizorgi auxtojn
-
mallibero → malliberejo = loko de mallibero, por malliberuloj (= prizono)
-
cigaro → cigarejo = magazeno en kiu oni vendas cigarojn, cxambro en kiu oni tenas cigarojn
-
cxapelo → cxapelejo = vendejo aux tenejo de cxapeloj
-
viando → viandejo = vendejo aux tenejo de viando
-
libro → librejo = vendejo de libroj (kolekto aux kolektejo de libroj estas biblioteko)
Je bezono oni povas precizigi: cigartenejo, cigarvendejo, cxapeltenejo, cxapelvendejo, librovendejo k.t.p.
Produktadejoj «
Post nomo de kultivata planto EJ montras lokon de kultivado:
-
rizo → rizejo = loko (kampoj), kie oni kultivas rizon
-
orangxo → orangxejo = loko, kie oni kultivas orangxarbojn
-
tabako → tabakejo = loko, kie ni kultivas tabakon
-
vito → vitejo = gxardeno de vitoj, vinbergxardeno
Se temas pri fabriko aux simile, oni prefere uzu pli klarajn kunmetajxojn: tabakfarejo = “loko, kie oni produktas cigaredojn kaj aliajn tabakajxojn”, sxtalejo aux sxtalfabriko = “fabriko de sxtalo”, gisejo aux gisfabriko = “fabriko de gisoj kaj gisajxoj”.
Naturaj abundejoj «
Iafoje EJ montras lokon en la naturo, kie abundas io:
-
herbo → herbejo = loko, kie kreskas precipe herboj (ne arboj k.t.p.)
-
sablo → sablejo = loko, kie abundas sablo
-
glacio → glaciejo = loko kun konstanta glaciamaso (≈ glacxero)
Loko por persono aux grupo «
EJ povas montri lokon, kie certa persono, grupo aux speco de personoj laboras, agas, vivas aux simile:
-
tajloro → tajlorejo = loko, kie tajloro laboras
-
sxuisto → sxuistejo = loko, kie sxuisto laboras
-
episkopo → episkopejo = palaco de episkopo
-
ministro → ministrejo = loko (domo, oficejo) de ministro
-
konsulo → konsulejo = loko, kie servas konsulo
-
stabo → stabejo = loko, kie laboras stabo
-
virino → virinejo = logxloko por virinoj, haremo, bordelo
-
malsanulo → malsanulejo = loko, kie oni flegas kaj kuracas malsanulojn (= hospitalo)
Figura uzo «
EJ-vorto, kiu montras ian oficejon aux laborejon, povas ankaux esti uzata figure por la personaro, kiu laboras tie:
La tuta redaktejo [= redakcio] klopodis por fini la jxurnalon gxustatempe. Efektive ne la ejo mem klopodis, sed la jxurnalistoj kaj aliaj laborantoj tie.
La ministrejo [= ministerio] pri financoj hieraux informis, ke...
Cxu la konsulejo donis al vi vizon?
Ordinara radiko «
-
ejo = loko (destinita por ia speciala afero)